W ramach projektu „Rusałka – jezioro, które łączy” poznaniacy będą mogli poznać nieznany dla wielu mieszkańców fragment historii stolicy Wielkopolski. Organizatorom przyświeca bowiem prosty cel – za pomocą ciekawej i przystępnej formuły zbudować symboliczny pomost między tragiczną historią jeziora a współczesnością.
Od początku nieformalnym patronem festiwalu jest Zalman Kłodawski, Żyd z Włocławka, przetrzymywany podczas wojny w obozie pracy w Krzyżownikach (w budynku szkoły podstawowej). W tym roku, przy okazji koncertu wieńczącego trzecią edycję festiwalu, planowane jest odsłonięcie tablicy pamiątkowej z biogramem Kłodawskiego umieszczonej na ścianie szkoły, a pobliski zaułek zostanie nazwany jego imieniem, co będzie ukoronowaniem starań by ocalić postać Zalmana od zapomnienia.
Program festiwalu
08.09, godz. 19:00 – Wernisaż wystawy Anny Krenz „NENIA”
Wystawa poświęcona Irenie Bobowskiej, poznańskiej konspiratorce i artystce, niezwykle utalentowanej rysowniczce i poetce. Zbierała informacje z monitoringu radiowego i przygotowała je do druku. Dokumenty konspiracyjne przewoziła ukryte w swoim wózku inwalidzkim. Z powodu swojej pracy konspiracyjnej została aresztowana przez Gestapo. Dwa lata spędziła w więzieniach (Fort VII w Poznaniu, więzienie we Wronkach, więzienie Alt-Moabit, więzienie Barnimstraße i wreszcie więzienie Berlin-Plötzensee). Torturowana i poniżana, ucieczkę znalazła w pisaniu wierszy i rysowaniu. Została stracona o świcie 27 września 1942 roku w więzieniu Berlin-Plötzensee. Na wystawie zorganizowanej w siedzibie Fundacji Barak Kultury przy al. Marcinkowskiego 21 zaprezentowane zostaną m.in. niepublikowane dotychczas wiersze Bobowskiej pozyskane ze zbiorów rodzinnych. Wystawa jest wydarzeniem towarzyszącym festiwalowi, łączy wątki poznańsko-berlińskie i powstała we współpracy z feministycznym kolektywem Dziewuchy z Berlina.
09.09, godz. 11:00 – Marszobieg Pamięci „Wokół Rusałki”
Zapraszamy wszystkich do wzięcia udziału w wyjątkowym marszobiegu. Niezobowiązujący charakter wydarzenia kładł będzie nacisk na wspólne uczestnictwo - każdy może wziąć udział, a forma pokonania dystansu będzie dowolna. Istotą spotkania nie będzie więc rywalizacja, ale upamiętnienie, poprzez refleksję i rekreację, więźniów osadzonych w obozach pracy, którzy podczas II wojny światowej zostali zmuszeni do wykopania jeziora. Start zaplanowany jest na plaży przy jeziorze Rusałka, a na mecie na każdego uczestnika będzie czekał okolicznościowy upominek i kawałek placka drożdżowego. Na wydarzenie obowiązują zapisy (facebook Fundacji).
10.09, godz. 11:00 – Przejazd Rowerowy „Między jeziorami”
Obejmował będzie punkty, w których znajdowały się miejsca związane z obozami pracy dla żydowskich pracowników przymusowych. Historię tych miejsc przedstawi Paweł Skrzypalik, historyk idei, autor Cyfrowego Lapidarium Poznania – „archiwum społecznie zaangażowanego”. Od lat zajmuje się organizacją i podtrzymywaniem społecznej pamięci o dawnych mieszkańcach Poznania, współpracując przy tym z samorządami i lokalnymi wspólnotami. Start zaplanowany jest przy Skwerze Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata przy ul. Królowej Jadwigi, następnie trasa wiedzie obok Stadionu Szyca nad jezioro Maltańskie, dalej na Cmentarz na Miłostowie (kwatera żydowska), powrót przy jeziorze Malta i finał na Chwaliszewie. Udział w przejeździe może wziąć każdy, należy jednak wcześniej zgłosić taką chęć organizatorom wydarzenia poprzez zapisy.
16.09, godz. 11:00 – Spacer ornitologiczny
Spotkanie z Pawłem Kowalczykiem, leśnikiem oraz antropologiem kulturowej, będzie idealnym połączeniem rekreacji z edukacją i umożliwi poznanie ptaków zasiedlających lasy wokół jeziora, podpatrywanie ich zwyczajów oraz bliskie obcowanie z przyrodą, w którą wkomponowane są pomniki upamiętniające przeszłość Rusałki. Udział w spacerze może wziąć każdy, należy jednak wcześniej zgłosić taką chęć organizatorom wydarzenia poprzez zapisy.
16.09, godz. 17:30 – koncert „Zalman”
W Szkole Podstawowej nr 57 w Krzyżownikach poświęcony pamięci Zalmana Kłodawskiego, Żyda pochodzącego z Włocławka, który w czerwcu 1941 roku jako młody człowiek trafił do obozów pracy przymusowej założonych przez hitlerowców w Poznaniu i okolicach. Przeszedł przez Kreizing-Krzesiny, Guttenbrunn-Kobylepole, Steineck-Krzyżowniki, po czym został wywieziony do Auschwitz-Birkenau, cudem unikając śmierci. Po wojnie zamieszkał w Izraelu, skąd po pięćdziesięciu latach przyjechał do Polski. Wtedy też odwiedził szkołę w Krzyżownikach, w której budynku przebywał jako więzień. W trakcie tej wizyty nawiązał przyjacielskie relacje z nauczycielami i uczniami, do których - po pewnym czasie - zaczął pisać wzruszające listy. Podczas koncertu posłuchamy ich fragmentów, które przeczyta Aleksander Machalica. A przestrzeń pomiędzy listami wypełni magnetyczna muzyka Tria Taklamakan.
